گازکروماتوگرافی یاآنالیز گازهای محلول در روغن ترانسفورماتور

الف : تجزیه روغن 

روغن عایقی معدنی از ترکیب مولکولهای مختلف هیدروکربن حاوی گروههای شیمیائی CH3 ، CH2 و CH که با پیوند مولکولی کربن-کربن در کنار یکدیگر قرارگرفته اند، بوجود آمده است. برخی از پیوندهای C-H و C-C ممکن است بدلیل خطاهای الکتریکی و حرارتی گسسته شوند. در پی این گسست ترکیبات ناپایداری به صورت رادیکال یا یون مانند H• ، CH3• ، CH2• ، CH• یا C• (بهمراه سایر ترکیبات پیچیده تر) بوجود آمده که درطی واکنشهای پیچیده بسرعت با یکدیگر ترکیب شده و مولکولهای گازی مانند هیدروژن (H-H)، متان (CH3-H)، اتان (CH3-CH3)، اتیلن (CH2=CH2) یا استیلن (CH≡CH) تشکیل می دهند. گازهای هیدروکربن C3 و C4 بهمراه ذرات جامد کربن و پلمیرهای هیدروکربن (x) واکس سایر ترکیبات محتمل می باشند. گازهای بوجود آمده در روغن حل شده یا در صورتی که در مقادیر زیاد تولید شوند بصورت گاز آزاد در می آیند. 
خطاهای با انرژی کم مانند تخلیه جزئی از نوع پلاسمای سرد (تخلیه کرونا)، موجب گسست ضعیف ترین پیوندها C-H می شوند. این گسست از طریق واکنشهای یونیزاسیون و تولید هیدروژن بعنوان گاز اصلی اتفاق می افتد. برای شکستن پیوندهای C-C انرژی و/یا دمای بالاتری مورد نیاز است. در این حالت ترکیباتی با پیوند تک گانه کربن، پیوند دوگانه کربن ، یا پیوند سه گانه کربن بهمراه فرآیندهای مشابه شکست روغن در صنعت بوجود می آید. 
در نتیجه اتیلن در در دماهای تقریباً بالای ۵۰۰ درجه سانتیگراد بیشتر از اتان و متان تولید می شود (هرچند اتان در دماهای پائین تر نیز به مقدار کمتر تولید می شود). به منظور تولید استیلن درجه حرارت باید حداقل بین ۸۰۰ تا ۱۲۰۰ درجه سانتیگراد بوده و دما مرتباً به مقادیر پائین تر افت کند تا این گاز بصورت پایدار تشکیل شود. از این رو استیلن بیشتر در حالت جرقه که دمای کانالهای یونیزه هادی به چند هزار درجه سانتیگراد رسیده و سطح تماس آن با روغن اطراف پائینتر از ۴۰۰ درجه سانتیگراد بوده (بیشتر از این دما روغن تبخیر می شود) و یک لایه بخار روغن/گاز در بین این دو سطح قرار دارد، تشکیل می شود. استیلن همچنین ممکن است در دماهای پائین (کمتر از ۸۰۰ درجه سانتیگراد) نیز بوجود آید هرچند مقدار آن بسیار کم است. ذرات کربن در درجه حرارت بین ۵۰۰ تا ۸۰۰ درجه تشکیل شده و پس از ایجاد جرقه یا در اطراف نقاط بسیار داغ در روغن بوجود می آید. 
روغن در صورت اکسید شدن مقادیر کمی مونواکسید و دی اکسید کربن تولید می نماید که در طول زمان مقدار آنها قابل توجه می شود.

ب: تخریب عایق سلولزی
زنجیره های پلیمری عایق سلولزی جامد (کاغذ، تخته فشرده و تیرکها چوبی) مقادیر زیادی حلقه های آنهیدروگلوکز و پیوندهای ضعیف مولکولی C-O و پیوندهای گلیکو اسید دارند که از پیوندهای هیدروکربنی روغن ناپایدارتر بوده و در دماهای پائین تجزیه می شوند. بیشتر گسست زنجیره های پلیمر در درجه حرارتهای بالاتر از ۱۰۵ درجه سانتیگراد اتفاق افتاده درحالیکه در دماهای بالاتر از ۳۰۰ درجه سانتیگراد تجزیه کامل و کربونیزاسیون اتفاق می افتد. با گسست زنجیره های پلیمری، مونواکسید کربن، دی اکسید کربن و آب، به مقدار بیشتری در مقایسه با اکسیداسیون روغن در همان دما، بوجود آمده و همچنین مقادیر کمی گازهای هیدروکربن و ترکیبات فوران تولید می شوند. ترکیبات فوران را می توان مطابق استاندارد IEC61198 اندازه گیری نموده و آنرا بهمراه تحلیل گازهای محلول در روغن جهت شناسایی اینکه آیا عایق سلولزی در خطای بوجود آمده نقش دارد یا نه و همچنین تخمین عمر باقیمانده ترانسفورماتور مورد استفاده قرار داد.